Γενικά

Πολλοί έχουν ακούσει για τα περίφημα πανηγύρια της Ικαρίας. Αυτό όμως που δεν είναι γνωστό, πολλές φορές μάλιστα δεν γίνεται καν αντιληπτό από όσους επισκέπτονται το νησί το καλοκαίρι και κάνουν «πανηγυρι-άδες» από χωριό σε χωριό, είναι ότι αυτές οι γιορτές διοργανώνονται από Συλλόγους εθελοντών που έχουν –παρακαλώ- μορφή «σωματείου»!

Μετεξέλιξη των παλιών εκκλησιαστικών επιτροπών, αυτοί οι Σύλλογοι («Εξωραϊστικοί-Εκπολιτιστικοί») ιδρύθηκαν με Νομαρχιακή απόφαση στη δεκαετία του 1960 με σκοπό να υποβοηθούν ηθικά και οικονομικά τις πάμφτωχες τότε μικρές Κοινότητες του νησιού. Πράγματι ο τρόπος οργάνωσης και η ιδιαίτερη φυσιογνωμία που διατηρούν μέχρι σήμερα τα περιώνυμα για την εορταστική τους ατμόσφαιρα πανηγύρια της Ικαρίας, χρονολογούνται από εκείνη την μεταπολεμική περίοδο της μεγάλης απομόνωσης και οικονομικής καθυστέρησης του νησιού. Αν και χωρίς πόρους, ούτε κρατική υποστήριξη, οι Ικαριώτες «δεν το έβαλαν κάτω». Στράφηκαν στους πολυάριθμους συγγενείς και φίλους τους και μετέτρεψαν τα πανηγύρια τους από απλές κοινοβιακές γιορτές που ήταν άλλοτε, σε μέσο χρηματοδότησης για να κατασκευάζουν μόνοι τους τα διάφορα μικρά έργα που είχε ανάγκη το κάθε χωριό (π.χ. αγροτικοί δρόμοι, υδραγωγεία, πλατείες, λιμανάκια). Κηρύσσονταν τότε «γενική επιστράτευση»: οι μόνιμοι κάτοικοι παρατούσαν τις δουλειές τους και πρόσφεραν εθελοντική εργασία, οι μετανάστες προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βρίσκονται στο χωριό τους τις μέρες του πανηγυριού, ακόμα και οι Άγιοι συμμετείχαν δεχόμενοι ευχαρίστως να αλλάζουν τις γιορτές τους για να συμπίπτουν όλες μαζί στους μήνες του καλοκαιριού!

Όμως ο πιο σπουδαίος παράγοντας για την επιτυχία ενός Καριώτικου πανηγυριού ήταν και είναι πάντα ακόμα «να υπάρχει κέφι», το πανηγύρι «ν’ ακουστεί», «να έχει καλή φήμη». Σ’ αυτό σπουδαίο ρόλο παίζει η ποιότητα του κρασιού και του φαγητού, κυρίως όμως οι επιδόσεις της ορχήστρας και οι ικανότητες των χορευτών -αυτοί τελευταία χρόνια στην πλειοψηφία τους είναι νέοι 20-30 χρονών! Χορεύουν όλοι μαζί γέροι, νέοι και παιδιά επί ώρες, συνεπαρμένοι από τον ιδιαίτερο χορό του νησιού τον «Ικαριώτικο», ένα ζωηρό χορό με πολλές παραλλαγές που πρόσφατα έχει γίνει ακόμα πιο ζωηρός και συναρπαστικός καθώς οι σημερινοί οργανοπαίκτες τον έχουν προσαρμόσει στις απαιτήσεις του νεανικού κοινού. Ευτυχώς κι οι μουσικοί οι ίδιοι είναι νέοι, αλλιώς θα ήταν αδύνατον ν’ αντέξουν την ένταση και τη μεγάλη διάρκεια –με μια λέξη, «τη τρέλα του Καριώτικου πανηγυριού».

Στο τέλος αργά το επόμενο πρωί όλοι φεύγουν κατάκοποι, μεθυσμένοι απ’ το κρασί και το βιολί. Ο ήλιος έχει αρχίσει να καίει δυνατά και η ορχήστρα μαζεύει τα όργανα.

Τότε οι γεροντότεροι του Συλλόγου κάθονται και συμμαζεύουν, κάνοντας τον απολογισμό του πανηγυριού. «Βγήκε το πανηγύρι;», όλοι ρωτούν.
«Εντάξει πήγε. »
«Σιγά-σιγά. Του χρόνου πάλι εδώ με το καλό. Αρκεί να υπάρχει υγεία και ειρήνη στον κόσμο».

Πανηγύρια δήμου Ευδήλου

05 Μαίου Κάμπος
21 Μαίου Αυλάκι
Ιούνιος Αγ. Πάντων Δρούτσουλας
29 Ιουνίου Πλατάνι
01 Ιουλίου Καραβόσταμο
17 Ιουλίου Αρέθουσα
20 Ιουλίου Κοσσοίκια και Πηγή
26 Ιουλίου Πετροπούλι και Καραβόσταμο
27 Ιουλίου Φείδως (Αυλάκι)
Αύγουστος Εύδηλος, Μαγγανίτης
6 Αυγούστου Φραντάτο, Δάφνη και Σταύλος
10 Αυγούστου Στελί
15 Αυγούστου Ακαμάτρα και Καραβόσταμο
27 Αυγούστου Μάραθο

Πανηγύρια Δήμου Ραχών

10 Φεβρουαρίου Κάλαμος
23 Φεβρουαρίου Αγ. Πολύκαρπος
25 Μαρτίου Μαυριανού
23 Απριλίου Αμάλου
14 Μαίου Αγ. Ισιδώρου
Μάιος Αρμενιστή
Μάιος Καστανιές (Τραγοστάσι)
Ιούνιος Τραπάλου
24 Ιουνίου Αγ. Ιωάννη (Χριστού Ραχών)
30 Ιουνίου Πέζι
1 Ιουλίου Μανδριά
20 Ιουλίου Καρές – Προφήτη Ηλία – Βρακάδες
26 Ιουλίου Καρκιναγρίου
27 Ιουλίου Αγ. Παντελεήμονα
6 Αυγούστου Κάλαμος – Χριστός Ραχών
15 Αυγούστου Γιαλισκάρι – Κουνιάδοι – Λαγκάδα
27 Αυγούστου Μανδριά
Αύγουστος Βρακάδες
Αύγουστος Αγ. Δημήτριος
29 Αυγούστου Προεσπέρα
26 Οκτωβρίου Αγ. Δημήτριος
7 Ιανουαρίου Προεσπέρα

Πανηγύρια Δήμου Αγίου Κηρύκου

1η Ιουλίου το πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων Θέρμα
7 Ιουλίου ,το πανηγύρι της Αγίας Κυριακής, Φάρο.
15 Ιουλίου του Αγίου Κήρυκου , Αγ.Κήρυκο
17 Ιουλίου της Αγίας Μαρίνας,στον Αγιο Κήρυκο
20 Ιουλίου του προφήτη Ηλία , Γλαρέδο και στο Μηλιοπό
26 Ιουλίου το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής , τον Ξυλοσύρτη και το Περδίκι.
27 Ιουλίου του Αγίου Παντελεήμονα,Αγιο Παντελεήμονα
6 Αυγούστου την μεταμόρφωση του Σωτήρος,πανηγύρι Οξέ .
15 Αυγούστου στην κοίμηση της Θεοτόκου, Χρυσόστομος,Παναγιά, Περδίκι και Μονοκάμπι.
27 Αυγούστου του Αγίου Φανουρίου,Αγ. Παντελεήμονα.
29 Αυγούστου του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμμου, Μαυράτο
8 Σεπτεμβρίου Γέννηση της Θεοτόκου, Πλαγιά
17 Σεπτεμβρίου το πανηγύρι της Αγίας Σοφίας στο Μονοκάμπι.