Αρχή » Αρθρογραφία για την ΙκαρίαΑφιέρωμα στην Ικαρία από το "Γεωτρόπιο" της Κυριακάτικης ΕλευθεροτυπίαςΤύπος » Αφιερώματα στην Ικαρία - 06/07/2006Απέραντες ακρογιαλιές με σμαραγδένια νερά, δασωμένες πλαγιές και βαθύσκιωτα φαράγγια, ιαματικά λουτρά και πανηγύρια μοναδικά, με «πράμνειο οίνο» και Ικαριώτικο χορό. Στη Νικαριά, όπως τη λένε οι ντόπιοι, το γλέντι κρατά όσο η καρδιά αντέχει… Ζήστε το! Πλημμυρισμένη από κάθε λογής λουλούδια, χρώματα και μυρωδιές η Ικαρία είναι ένα νησί προικισμένο με πολλές χάρες, φανερές και αφανέρωτες... Για να μπορέσεις να ξεδιπλώσεις να «ξεκαρπίσεις» την ομορφιά, που απλόχερα η φύση κληροδότησε σε τούτο τον τόπο, πρέπει να έχεις τη ματιά σου ανοιχτή και υποψιασμένη, να περπατήσει στα κατάφυτα φαράγγια της που ξεκινούν από τις πλαγιές του βουνού Αθέρα (πιο σωστά Πράμνος ή Πράμνη, καθώς Αθέρας λεγόταν η κορυφογραμμή) και ξεγλιστρούν ως τη θάλασσα να γνωρίσεις τα ορεινά χωριά της που αγναντεύουν από θέση υπεροχής το απέραντο γαλάζιο και «πιάνουν κουβέντα» με τον ουρανό, να ανακαλύψει τα «πειρατικά» σπίτια από καιρούς αλλοτινούς τους παλιούς νερόμυλους και τους ανεμόμυλους να περπατήσεις ως τον πύργο του Δράκανου και να μείνεις σιωπηλός μπροστά στον «Νίκαρη», τη βραχονησίδα όπου, συμφωνά με τη μυθολογία, έσβησε ο Ίκαρος.
Έτσι είναι οι Ικαριώτες. Από τη στιγμή που θα πατήσεις το πόδι σου στο νησί, γίνεσαι «δικός» τους, φιλοξενούμενος και προστατευόμενος μαζί. Ίσως δεν είναι τυχαίο που, αιώνες τώρα, τούτος ο τόπος στάθηκε «φίλος κι αδελφός» σε εξόριστους και κατατρεγμένους.
«Ο θαλάσσιος πλούτος του νησιού μπορεί να έθρεψε τους Κρήτες, τους Σάμιους, τους Αθηναίους, τους Μακεδόνες, τους Ρωμαίους, τους Βυζαντινούς και τους νεοέλληνες, αλλά οι Ικάριοι παρέμεναν και παραμένουν απόλυτα δεμένοι με την καλλιέργεια της γης», όπως αναφέρεται στο ενδιαφέρον βιβλίο του Δ. Μηλιάδη «Ο Ίκαρος και τα κτερίσματα του μύθου». Το νησί κατοικείται από τα νεολιθικά χρόνια έως σήμερα Δυο μεγάλες πόλεις άκμασαν εδώ στην αρχαιότητα: η Οινόη ή Οινή (ο σημερινός Κάμπος στο βόρειο τμήμα του νησιού) και οι θέρμες στα νότια (η σημερινή λουτρόπολη του δήμου ¶γιου Κυρήκου). Στα ελληνιστικά χρόνια αναπτύσσεται και μια τρίτη πόλη, το Δράκανο (στο ανατολικό άκρο του νησιού), χτισμένη ψηλά, πάνω στο ομώνυμο ακρωτήριο και σε στρατηγικής σημασίας θέση. Σήμερα, σώζονται ο εντυπωσιακός κυκλικός πύργος του 3ου αι. π.Χ. , στο βόρειο άκρο της ακρόπολης, και απομεινάρια από τα τείχη που φθάνουν ως τη θάλασσα. Κατηφορίζοντας συναντάμε το γραφικό εκκλησάκι του Αϊ-Γιώργη και τους δίδυμους όρμους με τα γαλαζοπράσινα νερά. Στην άλλη πλευρά του ακρωτηρίου (πιο βόρεια) βρίσκεται ο όρμος Ιερό με το ομώνυμο σπήλαιο. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ ανατράφηκε ο Διόνυσος.
Πώς ήταν, όμως, αυτά; Μικρά, μονόχωρα, με επικλινή στέγη από σχιστόλιθους, χωρίς παράθυρα και μόνο μ' ένα άνοιγμα στη στέγη, τον «ανεφάντη», ο οποίος ανοιγόκλεινε από το εσωτερικό του σπιτιού (ανάλογα με την περίσταση). Αυτός ο τύπος σπιτιού, που επικράτησε στο νησί για αρκετά χρόνια, ονομάστηκε «χυτό». Αργότερα, επεκτάθηκε προς την άλλη πλευρά, δημιουργώντας αέτωμα στη στέγη του. Μια φράση ικαριώτικη συνοψίζει όλη τη φιλοσοφία τους σχετικά με αυτό το θέμα: «Σπίτι όσο να χωρεί και χωράφι όσο να θωρείς..». Πρωτεύουσα κι ένα από τα δυο λιμάνια του νησιού είναι ο ¶γιος Κήρυκος (ο ¶γιος για τους ντόπιους). Το άλλο λιμάνι είναι ο Εύδηλος, στο βόρειο μέρος του νησιού. Ανάμεσα τους υψώνεται ο επιβλητικός όγκος του Πράμνου, λες και βάλθηκε να χωρίσει στα δυο το νησί. Ο ¶γιος Κήρυκος είναι μια πόλη σχετικά νέα. Η περιοχή αυτή κατοικούνταν από την αρχαιότητα, όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα, όμως κάποια στιγμή εγκαταλείφθηκε από του δ κατοίκου δ του, για το φόβο των πειρατών, που ανέβηκαν στα ορεινά. Οι πιο γραφικές συνοικίες του βρίσκονται από το Σεβδαλί σοκάκι και πιο ψηλά. Ωστόσο, οι βόλτες ξεκινούν από τα ανηφορικά δρομάκια πίσω από τον ¶γιο Νικόλαο (με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1820-30), που κυριαρχεί στην πλατεία με τις μουριές, στο μαρμάρινο Μνημείο των Ικαριωτών Ηρώων, τα καφενεδάκια και τις ψαροταβέρνες που βλέπουν στο λιμάνι. Ανηφορίζοντας στις γειτονιές με τα φρεσκοασβεστωμένα σκαλοπάτια, τις ολάνθιστες μικρές αυλές και τα αρχοντικά καπετανόστητα στα πιο όμορφα σημεία, αφουγκραζόμαστε τον παλμό αυτού του τόπου. Η θέα προς το λιμάνι, όσο ανεβαίνουμε, γίνεται πιο εντυπωσιακή. Τα βήματα μας θα μας φέρουν ως την επιβλητική εκκλησία του Αγίου Κυρήκου που αγναντεύει τη θάλασσα. Ύστερα, θα κατηφορίσουμε ως το μόλο του λιμανιού για να θαυμάσουμε από κοντά το «Μνημείο του Ίκαρου», ένα επιβλητικό γλυπτό από μέταλλο, που υπενθυμίζει τη σχέση του νησιού με το μύθο του Ίκαρου. Στο λιμάνι, που κρατά στην αγκαλιά του τις βάρκες και τα ψαροκάικα, οι ψαράδες ετοιμάζουν τα δίχτυα για την επόμενη ψαριά...
Γλέντια με... «πρόθεση» Με αφετηρία τον ¶γιο Κήρυκα θα ξεκινήσουμε την άλλη μέρα νωρίς το πρωί για να εξερευνήσουμε τα γύρω χωριά, παραλιακά και ορεινά, που το καθένα έχει τη δική του ξεχωριστή ομορφιά. Ακολουθώντας πορεία προς το βορειοανατολικό άκρο του νησιού, θα φθάσουμε στο χωριό Φανάρι με την απλωτή αμμουδερή παραλία. Ερχόμενοι προς τον ¶γιο, σταματάμε στην παραλία Κεραμέ με το γραφικό εκκλησάκι και την όμορφη αμμουδιά.
«Ποιους χορούς χορεύετε περισσότερο;». «θα έρθω στο πανηγύρι που έχετε στις 8 Σεπτεμβρίου», υπόσχομαι, και θα το τηρήσω. Ιαματικές πηγές και ορεινά χωριά Επόμενος σταθμός τα Θέρμα, με τα ιαματικά λουτρά και τη μικρή αμμουδιά με τα γραφικά καφενεία Οι πηγές της χρησιμοποιούνται για ιαματικούς σκοπούς, για τη θεραπεία καρδιαγγειακών παθήσεων, λειτουργικών διαταραχών του νευρικού συστήματος, για προβλήματα αρθρώσεων και μυών, γυναικολογικά, δερματολογικά κ.ά. Στην περιοχή των θέρμων βρίσκεται η ιαματική πηγή του «Σπηλαίου», η οποία διαθέτει ατμόλουτρο, σάουνα και πισίνα με χλωρονατριουχο νερό, με μικρό ποσοστό ραδονίου, η πηγή Κράτσα και το Υδροθεραπευτήριο του Απόλλωνα, που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη κίνηση. Γεωτρόπιο
|